اطلس قارچ های خوراکی و سمی بخش اول

قارچ و تاریخ


تحقیقات باستانشناسی و همچنین مطالعه مطالب کتب قدیمی نشان میدهد که قارچ ها از زمانهای دور همیشه مورد توجه انسان ها قرار گرفته اند. در بعضی از قبایل بدوی حتی به عنوان الهه و بت نیز پرستش می شدند شاید این امر به دلیل قدرت شفادهی (دارویی) و یا قدرت مرگ آوری (سمی) قارچ ها بوده و شاید هم به دلیل توهم زایی بعضی از قارچ ها، در مراسم مذهبی خاصی از آن استفاده می شده.

 

علم قارچ شناسی

قارچ شناسیMycology مایکو لوژی علمی است که به شناسایی و بررسی قارچها می پردازد. این علم تا قبل از اختراع میکروسکوپ توسط ‹Van leeuwen hoek›، به مطالعه و بررسی قارچهای کلاهدار که با چشم غیر مسلح قابل رؤیت بودند اختصاص داشت ولی با اختراع میکروسکوپ شناسایی قارچها مخصوصاً از لحاظ طبقه بندی توسط طبیعی دانها آغاز گردید و اولین کسی که علم مایکولوژی را پایه گذاری کرد یک گیاهشناس ایتا لیایی به نام ‹Pier Antonio micheli › بود که در سال 1729 میلادی نشریه ای به نام‹Nova plantarum genera› که شامل تحقیقات وی روی قارچها بود منتشر کرد.


اختلاف نظر در طبقه بندی قارچ ها


رده بندی قارچ ها بسیار مشکل و معمولاً با ابهام همراه است. تعیین حدود دقیق قارچها در طبقه بندی موجودات مشکل می باشد. عده ای از دانشمندان قارچها را جزو گیاهان میدانند اما عده ای دیگر مخالف این نظریه بوده و اعتقاد دارند قارچها مستقل از گیاهان میباشند و حتی عده ای آنها را در گروه حیوانات قرار میدهند. در حال حاضر بیولوژیستها واژه ی فانگِس Fungus را به موجوداتی اطلاق میکنند که فاقد کلروفیل بوده و سلول آنها دارای هسته می باشد. این موجودات تولید اسپورSpore کرده و به طرق جنسی Sexual و غیرجنسی Asexual خود را تکثیر Propagation می نمایند. بدن آنها رشته ای و منشعب و دیواره ی سلولی Cellwall آنها دارای کیتین یا سلولز و یا هردو باهم بعلاوه ی ترکیبات آلی Organic دیگر میباشد.

لازم است بدانید که :

قارچ ها حدوداً شامل40 هزار گونه هستند.
جلبک ها حدوداً شامل 25 هزار گونه هستند.
گلسنگ ها حدوداً شامل20 هزار گونه هستند.
بسفایج و خزه ها حدوداً شامل20 هزار گونه هستند.


اهمیت قارچ ها


قارچ ها بدلیل جذابیتهای خاص ریخت شناسی و زیست شناسی و تولیدمثل و تغذیه ، مورد توجه انسانها هستند. با وجود اینکه حدود 26 دهه از شروع مطالعات اساسی روی قارچها می گذرد، انسان از هزاران سال پیش بطور نا خودآگاه به اهمیت قارچها پی برده است. یعنی از زمانی که نان انسان بدون مصرف خمیر ترش و یا شرابش بدون دخالت مخمرها تهیه نمی شد. در تعریفی دیگر می توان گفت: انسان از زمانهای بسیار دور اهمیت قارچهای مخمر را کم و بیش می‌شناخت و از وجود آنها روی مواد قندی ، شیر ، ماست ، خمیر ترش ، سرکه ، الکل ، حتی خاک و بقایای فضولات حیوانی اطلاع داشت و برای تخمیر مواد قندی و تهیه ماست و یا برخی مواد دیگر از آنها استفاده می‌کرد. باید دانست که از زمانهای قدیم که مردم از علم و دانش بی بهره بودند تا امروز که دوران اتم و پیشرفتهای سریع علمی است، جز عده ی معدودی از مردم، بقیه به اهمیت واقعی قارچها و کثرت انواع آنها و رابطه ای که با زندگی بشردارند نا آگاه هستند. درحالیکه روزی نیست که این موجودات چه بطورمستقیم Direct و چه غیر مستقیم Indirect در زندگی بشر نفع یا ضرری نداشته باشند. اثر قارچها در زندگی بشر مهم و نسبتاً کند است و تغییرات مداومی که در نتیجه ی فعالیت آنها در زندگی بشر صورت میگیرد بواسطه ی وجود تعداد بسیار زیاد قارچها در همه جا می باشد. اکثر قارچهایی که تا کنون شناخته شده اند ساپروفیت Saprophyte (پوسیده خوار و گندزی) هستند. ساپروفیتها قادر به تجزیه و تخریب مواد آلی بوده و در نتیجه، با دارا بودن این ویژگی میتوانند برروی مواد غذایی، پارچه، چرم و سایر اشیاء و کالاهای مصرفی که در ساختمان آنها ماده ی آلی بکار رفته باشد تاثیر نموده و بدین وسیله زندگی انسان را متاثر نمایند.

قارچها در عین حالیکه بسیار مفید هستند از طرفی موجوداتی مضر هم محسوب می شوند، چرا که اکثر بیماریهای گیاهی و بعضی از امراض انسانی و حیوانی از آنها ناشی میگردد.
از بین قارچهای شناخته شده حدود 50 گونه در انسان ایجاد بیماریهایی میکند که اغلب پوستی هستند ، حدوداً همین تعداد نیز در جانوران ایجاد بیماریهای مشابهی می نماید. بیش از هشت هزار گونه نیز در گیاهان، بیماری تولید می کنند.

از سوی دیگر قارچها فوایدی نیز دارند از جمله اینکه در صنایع شرابسازی ، آبجوسازی، نانوایی و لبنیات سازی، مخمرها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. در صنعت داروسازی از وجود قارچها برای تهیه ی اسیدهای آلی، ترکیبات ویتامین دار و آنتی بیوتیکها خصوصاً پنی سیلین استفاده می شود. در کشاورزی نیز قارچها ازیک سو مضر بوده و سالانه میلیونها دلار خسارت وارد می نمایند و ازسوی دیگر مفیدند چرا که در اثر فعالیت آنها در خاک، و تغییراتی که  توسط آنها ایجاد میگردد، حاصلخیزی Fertility خاک افزایش می یابد.

عده ای از قارچهای کلاهدار دارای ارزش غذایی بوده و با خوردن، یا آشامیدن عصاره ی آنها، لذت و نشاط مخصوصی به انسان دست میدهد چندین گونه از آنها مانند گیاهان زراعی کشت شده و مصرف میگردد.

قارچها علاوه بر اهمیتی که از جنبه های فوق دارند، میتوانند موجودات مفیدی برای تحقیق و مطالعه در زمینه های سلول شناسی، ژنتیک و بیوشیمی به حساب آیند زیرا بعضی از انواع قارچها دارای رشد Growth و تولید مثل Reproduction سریعند و زمانی که برای تکمیل هر دوره ی زندگی و تجدید نسل نیاز دارند نسبت به گیاهان عالی High plants و حیوانات Animals به مراتب کمتر می باشد. همچنین قارچها بسهولت در لوله های آزمایش قابل کشت بوده و بدین جهت فضای لازم برای کشت آنها و هزینه ی مطالعات نسبت به High plants & Animals بسیار محدود است.

برای خواندن و مشاهده مطالب و تصاویر این اطلس

لطفا به پست بعدی مراجعه نمایید